Blog van Lisette Pauw
Een dag in de praktijk van de oedeemfysiotherapeut met specialisatie oncologie: Oncologische Behandelingen en Oedeemtherapie.
Als oncologie fysiotherapeut is geen dag hetzelfde. Elke patiënt heeft zijn eigen verhaal en zijn eigen behoeften. Het is een combinatie van individuele behandelingen, oedeemtherapie en groepstherapie. Groepstherapie en individuele behandelingen in alle fases van kanker voor, tijdens en na de behandeling. Hoe zorgen we ervoor dat de behandelingen optimaal worden afgestemd? En welke rol speelt de fysiotherapeut in het herstelproces? Kankerbehandelingen, zoals chemotherapie, bestraling en operaties, kunnen het lichaam zwaar belasten.
'' Chemotherapie kan, naast de verzwakking van het immuunsysteem, ook leiden tot ernstige vermoeidheid, spierzwakte en gewrichtspijn.''
De ochtend begint met groepsbehandelingen met patiënten die recent een behandeling voor kanker ondergaan of hebben ondergaan zoals chemotherapie- of immunotherapiebehandeling. Chemotherapie kan, naast de verzwakking van het immuunsysteem, ook leiden tot ernstige vermoeidheid, spierzwakte en gewrichtspijn. Het is essentieel om bij deze patiënten een individueel behandelplan te maken dat rekening houdt met hun vermoeidheid en pijnklachten om zo de neveneffecten van de behandeling te reduceren.
Ik start altijd met het peilen hoe de patiënt zich voelt na de behandelingen. De focus ligt altijd op het herstel van de mobiliteit en het zoveel mogelijk behouden en uitbreiden waar kan van de huidige belastbaarheid. De sleutel is om te werken binnen hun grenzen, zonder te veel te pushen, maar wel te zorgen voor voldoende uitdaging.
Naast de groepsbehandelingen zie ik ook patiënten individueel . Een belangrijke pijler voor mij binnen de oncologie fysiotherapie is oedeemtherapie, vooral bij patiënten die lymfoedeem ontwikkelen na bijvoorbeeld een borstoperatie of lymfeklierverwijdering. Oedeem kan zich opstapelen in het lichaam, wat leidt tot pijn, ongemak en verdere mobiliteitsbeperkingen.
Ik zie vandaag tussen de groepen door bijvoorbeeld patiënten na een borstoperatie waar zeer regelmatig met lymfoedeem bij ontstaat. De focus ligt hier op het verminderen van de zwelling en het verbeteren van de lymfatische drainage door middel van manuele lymfedrainage (MLD), maar ook door gerichte oefentherapie. Dit kan bestaan uit specifieke ademhalingsoefeningen en lichte mobilisatie van het getroffen gebied, in dit geval de arm of het borstgebied. Daarnaast werken wij samen met Livit Ottobock voor het aanmeten van kousen voor de nodige druk. Maar patiënten met prostaatkanker met uitzaaien in het bekken die oedeem ontwikkelen in het been. Maar denk ook aan de patiënt tijdens en na radiotherapie. Hier hebben we te maken met de kort en de lange termijneffecten die vaak meer impact hebben dan verwacht wordt.
Begin van de middag is er een groep gepland waarin alleen palliatieve patiënten trainen. Deze groep patiënten leven steeds langer met kanker door de vernieuwde inzichten en behandelingen. Dit is, naast de groepen van voor, tijdens, en na de behandeling van kanker, een bijzondere groep om mee te werken. Hier staat kwaliteit van leven centraal.
Uiteraard werk ik nauw samen en is er vele overleg met andere zorgverleners, zoals de oncologen, mamma care verpleegkundigen, de specialistisch verpleegkundigen, huisarts en ergotherapeute om ervoor te zorgen dat de behandelingen goed gecombineerd met de medicamenteuze behandelingen en andere therapieën. Samen bespreken we of er aanvullende behandelingen of aanpassingen nodig zijn, zoals compressiekleding of andere hulpmiddelen.
Door het samenbrengen van oncologische behandelingen en oedeemtherapie kunnen we de patiënt helpen om zich sneller weer mobieler en comfortabeler te voelen.
''Oncologische behandelingen brengen niet alleen fysieke schade toe, maar kunnen ook psychisch zwaar zijn.''
Bij alle patiënten is het essentieel om niet alleen op het fysieke aspect in te gaan, maar ook het mentale herstel te ondersteunen. Oncologische behandelingen brengen niet alleen fysieke schade toe, maar kunnen ook psychisch zwaar zijn. Het gevoel van onzekerheid, angst voor terugkeer van de ziekte of onzekerheid over het lichaam is iets waar patiënten vaak mee worstelen.
Als fysiotherapeut is het belangrijk om hier aandacht voor te hebben en te zorgen voor een ruimte waarin patiënten zich gehoord voelen. De samenwerking met bijvoorbeeld de mamma care verpleegkundige of maatschappelijk werk zijn hier een belangrijk onderdeel in zodat patiënten zich gesterkt voelen om hun herstel voort te zetten. Het proces is immers niet alleen fysiek, maar ook emotioneel.
Conclusie:
Een dag in de praktijk van de oncologie fysiotherapeut, waarin oncologische behandelingen en oedeemtherapie samenkomen, vraagt om een zorgvuldige afstemming van de verschillende therapieën. Het is een intensieve, maar ongelooflijk waardevolle manier van werken, waarin de patiënt centraal staat. Door zorgvuldig rekening te houden met de fysieke belasting, de mogelijke bijwerkingen van behandelingen, en het bevorderen van zowel lichamelijk als mentaal herstel, kunnen we echt verschil maken in de kwaliteit van leven van onze patiënten. Vaak bieden fysiotherapeuten een luisterend oor en motiveren ze patiënten om actief deel te nemen aan hun herstelproces.
Het combineren van oncologische behandelingen met oedeemtherapie is een prachtig voorbeeld van hoe fysiotherapie, in samenwerking met andere zorgprofessionals, kan bijdragen aan het gehele herstelproces van de patiënt. Het zorgt ervoor dat zij niet alleen hun fysieke kracht terugkrijgen, maar ook in hun eigen tempo mentaal en emotioneel herstellen.
